Serbest meslek makbuzu, emeğe dayalı işleri devamlılık arz edecek şekilde kendi adlarına yapan kişilerin düzenlemeleri zorunlu bir evraktır.
Kanunen serbest meslek erbabı olarak tanımlanan kişilerce düzenlenmesi gereken bu makbuz türü, işlev açısından faturaya benzer. Serbest meslek makbuzunun en önemli avantajı düzenlenmesinin son derece kolay olmasıdır.
Serbest meslek makbuzunda, KDV’nin yanı sıra stopaj da bulunur. Söz konusu stopaj, muhtasar beyanname ile makbuzu düzenleyenin müşterisi tarafından ödenir. Bu iki önemli avantaja ilaveten e-serbest meslek makbuzu kullanmaya başlandığı takdirde çok daha fazla kazanım elde edilebilir. Örneğin e-SMM programına geçişle birlikte zamandan kazanmak mümkün hale gelir.
Serbest meslek erbapları için 1 Haziran 2020 itibarıyla kullanımı zorunlu hale getirilen e-SMM’ye geçiş uygun maliyetlerle hızlıca tamamlanabilir. Eskiden olduğu gibi yetkili bir matbaadan ne zaman ihtiyaç duyulacağını kestirmenin zor olan koçan bastırma ihtiyacı ortadan kalkar. Zira 1 kontör karşılığında elektronik ortamda makbuz hazırlayabilmek mümkündür. Dolayısıyla aylık ihtiyaç kadar kontör satın alınarak giderler azaltılabilir.
E-serbest meslek makbuzunun en önemli avantajlarından bir diğeri, belgenin gönderimi sırasında deneyimlenebilir. Geleneksel usule bağlı kalınarak hazırlanan makbuzların gönderiminin ya kargoyla ya da elden yapılması gerekir. Hangi iletim yöntemi tercih edilirse edilsin maliyet ve zaman kaybı ortaya çıkması gayet doğaldır. Buna karşılık e-SMM programı ile hazırlanan makbuzlar müşteriye dijital ortamda hızlıca iletilebilir.
Serbest meslek makbuzu ile neler yapılabilir?
509 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre tüm serbest meslek erbaplarının e-SMM programına geçiş yapmaları zorunludur. Bu zorunluluğu yerine getiren mükellefler, hazırladıkları makbuzları güvenli bir biçimde saklayabilir. Fiziksel arşiv oluşturma ihtiyacını ortadan kaldıran program, oluşturulan makbuzların 10 yıl boyunca güvenli sunucularda saklanabilmesine olanak tanır.
Elektronik ortamda hazırlanan serbest meslek makbuzu, geriye dönük sorgulama yapma kolaylığını beraberinde getirir. Bunun için tek yapılması gereken program üzerinden tarih aralığının seçiminden ibarettir. Sorgulama komutunun verilmesini takip eden birkaç saniyelik sürede söz konusu makbuzların tamamı ekranda listelenir. Böylece arşivdeki dosyaların teker teker elle kontrol edilmesi gibi zaman alan işlerle uğraşılmasına gerek kalmaz.
Serbest meslek makbuzu hazırlamak en geleneksel haliyle bile oldukça kolaydır. Serbest meslek erbabının tek yapması gereken nereye giderse gitsin koçanı çantasına koyduğundan emin olmaktan ibarettir. e-SMM programı ise zaten kolay olan bu süreci daha da pratik hale getirir. Makbuz düzenlemek için tek ihtiyaç duyulan şey, kesintisiz internet bağlantısıdır.
Kullanıcı adı ve şifre ile programa giriş yapıldıktan sonra müşteri bilgileri, mal/hizmet satışından doğan tutarlar ilgili yerlere yazılarak belge hatasız biçimde hazırlanabilir. Dahası cep telefonu, tablet ve bilgisayar kullanılarak rahatlıkla hazırlanabilen e-SMM belgeleri, istenildiği takdirde aynı hızla iptal edilebilir. İptal işlemi yapılan makbuzlar, tarihlerine göre GİB’e otomatik olarak raporlanır.
